Herken je dit? Je werkt ergens aan en het blijkt dat je iets niet helemaal goed of helemaal niet goed hebt gedaan. Je hebt een fout gemaakt of hebt je vergist. Behalve dat dit op zichzelf meestal al vervelend is, geef je jezelf er ook nog eens voor op je kop. Ik noem dit de dubbele straf en het helpt mijn klanten enorm als zij dit straffen van zichzelf nalaten door wat milder voor zichzelf te zijn.
Wat doet het straffen van jezelf?
Het is al vervelend genoeg dat er iets fout is gegaan en je hebt waarschijnlijk al je energie nodig om iets constructiefs te doen nadat je iets fout hebt gedaan zoals: iets repareren, je fout goed maken, iets opnieuw doen en iets anders doen. Ook kun je van je fouten leren. Het is dus zonde van je energie om bezig te gaan met het balen en straffen van jezelf omdat je een fout hebt gemaakt. Alsof je de fout expres hebt gemaakt of ervoor hebt gekozen het verkeerd doen. Meestal heb je die keuze niet, deed je gewoon je best en was je ervan overtuigd dat je het goed deed. Helaas pakte het niet zo goed uit, voor jou, voor een ander of voor waar je mee bezig was.
Negatieve en positieve gedachten en aannames
Straf je een ander ook zo hard als hij of zij een fout maakt? Het zou mij niets verbazen als je dan dingen zegt als: “Niks erg joh, kan gebeuren hoor, geeft niks” als reactie op verontschuldigingen van de ander. Waarom wel mild zijn voor de ander en niet voor jezelf?
Vaak zitten daar aannames achter die ik ook wel negatieve gedachten noem omdat ze jou niet helpen, maar een negatieve kant op sturen. Bijvoorbeeld (en misschien herken je er wel een paar):
Ik mag geen fouten maken.
Als ik een blunder bega dan moet ik mij schamen.
Als ik iets verkeerd doe dan vinden mensen mij dom.
Fouten maken is iets onvergefelijks.
Ik ben hier de enige die fouten maakt.
Als ik een fout maak verdien ik straf.
Elke fout die ik maak ligt alleen maar aan mij.
Ik maak een fout, zie je wel dat ik het niet kan?
Als ik een fout maak gebeuren er rampen.
……
Je hebt vast gemerkt dat deze gedachtes je niet vooruit helpen, je steekt je energie erin wat je niet voor iets anders kunt gebruiken en veel van deze gedachten kloppen ook niet als je er eens goed naar kijkt. Je wordt somber en onzeker van deze gedachten en daarom noem ik ze ook negatief. Ze zijn negatief voor jezelf maar ook voor waar je mee bezig was, want daar kan je nu geen aandacht aan besteden omdat je druk bent met je negatieve gedachten. Je straft jezelf voor je fouten en je hebt of gebruikt geen energie om er iets aan te doen en daardoor wordt de situatie niet beter, eerder slechter.
Gelukkig kun je je gedachten sturen en kun je op een meer constructieve manier kijken naar je fouten, vergissingen en blunders, bijvoorbeeld:
Fouten maken is menselijk.
Van fouten leer ik.
Ik doe mijn best.
Ik vergeef mijzelf voor de fouten / vergissingen die ik maak.
Ik maak fouten niet expres.
Als ik een fout maak of mij vergis verdien ik geen straf.
Ik verlies veel energie door mijzelf te straffen voor fouten en vergissingen.
Door mijzelf niet te straffen voor fouten die ik maak of vergissingen die ik bega, houd ik energie over om constructieve dingen te doen.
Fouten en vergissingen zijn soms ook gewoon pech.
Iedereen maakt fouten en vergist zich wel eens.
Ik kan fouten, vergissingen en blunders die ik bega goed maken / repareren.
Eén fout of vergissing begaan betekent niets voor je bekwaamheid in het algemeen.
Meestal gebeuren er geen onomkeerbare rampen als ik mij eens vergis of een fout maak.
…..
Misschien kun je de lijst nog aanvullen. Dit zijn gedachten die ervoor zorgen dat je verder kunt gaan in de richting van een oplossing, daarom noem ik ze positieve gedachten. In plaats van stil te staan bij hoe erg iets is en hoe stom je was, kun je dan verder gaan met doen wat gedaan moet worden na je vergissing of fout. Misschien is een excuus op zijn plaats, of een reparatie of moet je nadenken over een oplossing of over hoe je het in het vervolg beter of anders kunt aanpakken. Dit kost je energie die je door deze positieve gedachten over houdt.
Wat kun je doen?
De meeste mensen vinden de stap van balen en bezig zijn met hoe stom je was (negatieve gedachten) naar positieve gedachten en ook positieve acties lastig. Hoe doe je dat? Wat is daarvoor nodig?
Meestal merk ik dat wat veel van mijn klanten geholpen zijn met het inzicht dat je ook mild kunt zijn voor jezelf en het helpt om jezelf hier regelmatig aan te herinneren. Hieronder vind je een paar stappen die je kunt nemen om niet langer dan nodig te blijven hangen in het negatieve gevoel dat een fout of vergissing oproept. In plaats daarvan kun je er dan op een constructieve manier mee verder te gaan.
Help jezelf herinneren en neem je voor om mild te zijn voor jezelf bij fouten, vergissingen of blunders. Kies daarbij één of meerdere positieve gedachten (zie het lijstje hierboven ter inspiratie) die je daarin ondersteunen.
Besef dat als je een fout maakt, je best mag balen. Maar het is onnodig om jezelf er zodanig voor te straffen dat je er lamgeslagen door wordt en niet meer vooruit kunt omdat al je energie daarin gaat zitten. Kortom: laat de (dubbele) straf voor jezelf achterwege.
Gebruik je energie voor het oplossen van je fout of vergissing of om ervan te leren.
Ga na wat je ervan geleerd hebt en neem je voor iets anders te doen in de toekomst.
Laat de situatie los en ga door.
Als je dit regelmatig doet, merk je dat je sneller over een lastige situatie waarin je een fout hebt gemaakt heen bent. Ook ben je sneller met een oplossing of reparatie en is de situatie dus ook eerder opgelost. Je blijft minder lang in zo’n situatie hangen, met als gevolg dat je je beter voelt.
Commentaires