Herken je dit? “Ik zou het zo graag willen, maar het is niet verstandig.” Of: “Ik voel dat het goed is maar ik kom maar niet in actie.” Of: “Ik kan maar niet stoppen hiermee, ik heb het al gedaan en nu heb ik spijt.” Hier zijn duidelijk verschillende zaken in jou met elkaar in conflict: iets graag willen tegenover je verstand, iets voelt goed maar je komt niet in actie, weten dat iets slecht voor je is maar er niet mee kunnen stoppen. Deze dingen kosten je veel energie en putten je uit, terwijl je je beter zou kunnen voelen als deze conflicten in jezelf er niet zouden zijn.
Er zijn duidelijk meerdere zaken in jou aan de slag om je gedrag te sturen. Zelfs vanuit de neurologische wetenschap zijn daar verrassende ontdekkingen over gedaan. Als je daar meer over wilt lezen, pak dan bijvoorbeeld het boek van Grant Soosaly en Marvin Oka. Zij hebben er een goed leesbaar boek over geschreven dat ook in het Nederlands is vertaald[i][1]. In deze blog gebruik ik inzichten uit dit boek die je meteen kunt gebruiken en die ik ook in mijn coaching gebruik.
Als je iets wilt doen of laten gebruik je verschillende soorten overwegingen die je kunt lokaliseren op verschillende plekken in je lijf.
Probeer dit maar eens: laat onderstaande zinnen goed op je inwerken en ga na waar er in je lijf iets gebeurt:
· Ik moet hier nog eens heel goed over nadenken.
· Hier ligt mijn passie!
· Ik heb er genoeg van, genoeg is genoeg, ik pik dit niet langer!
Viel het je op dat je verschillende reacties in je lichaam kreeg bij deze zinnetjes? Je kunt ook nog deze oefening doen:
Neem een situatie in je herinnering en neem even de tijd om het helemaal opnieuw te ervaren:
· Waar je helemaal helder was en logisch nadacht en redeneerde.
· Waar je je vervuld voelde van liefde en vriendelijkheid naar iemand.
· Waar je je moedig en daadkrachtig voelde
Misschien voelde je dat je tijdens de herinneringen gewaarwordingen in verschillende delen van je lijf voelde. Als dat niet zo was is dat geen probleem, het is even wennen om de signalen van je lijf op te pikken. Ook hier geldt weer: oefening baart kunst.
Het is in elk geval zo dat er verschillende soorten overwegingen een rol spelen als jij beslissingen wilt nemen. Die soorten overwegingen kun je positioneren en voelen in je lichaam. Hierdoor ben je je meer bewust van al deze ‘’hulptroepen’’ en kun je die vervolgens inzetten voor beslissingen die voor jou belangrijk zijn. Ik noem ze: hoofd, hart en buik.
Door deze overwegingen wordt je gedrag gestuurd. Ik geef wat voorbeelden.
· Je hoofd zegt je bijvoorbeeld: Hier zitten teveel nadelen aan. Ik moet iets op deze manier aanpakken. Dit is een goede oplossing voor het probleem of dit is een creatieve aanpak voor dit vraagstuk.
Je hoofd denkt na over oplossingen, analyseert, creëert, weegt af, argumenteert, geeft betekenis aan dingen die je meemaakt, kan zaken vanuit verschillende perspectieven bekijken.
· Je hart zegt je bijvoorbeeld: Hier houd ik van! Dit is echt iets waar ik warm van wordt. Hier wil ik mij graag mee verbinden. Hier voel ik niets voor. Dit is mijn passie.
Je hart voelt, houdt zich bezig met verbinding en genegenheid en met jouw diepste waarden.
· Je buik zegt bijvoorbeeld: Dit ga ik doen. Ik ga erop af. Ik durf dit niet. Dit past niet bij mij.
Je buik beschermt je, geeft je moed, zet je in actie.
Het is niet goed voor je als je één soort overweging de overhand laat hebben of als er een conflict is tussen meerdere soorten overwegingen, zoals in de voorbeeldzinnetjes waar ik dit blog mee begon. Denk maar na: wat gebeurt er als je alleen vanuit je hoofd redeneert en je hart niet laat spreken. Of als je alleen je gevoel achterna gaan zonder na te denken. Of als je iets doet zonder na te denken. Waarschijnlijk is geen van deze situaties een recept voor een goede afloop voor jou.
Een paar voorbeelden:
· Je blijft maar hard doorwerken in een baan die je uitput en waar je geen plezier meer in hebt om dat je hoofd zegt: niet opzeggen want dat is niet verstandig, je hebt zekerheden nodig. Daarmee overschreeuw je je hartoverwegingen, namelijk: je wilt graag iets doen wat je echt leuk vindt en waar je passie ligt.
· Je hart zegt je aldoor dat je vast veel gelukkiger wordt als je meedoet met de drinkpartijen van je vrienden. Als je thuis bent heb je spijt. Je volgt alleen je hart en je hoofdoverwegingen komen niet op tijd bij je binnen.
Misschien heb je zelf wel concrete voorbeelden van het niet goed gebruiken van je hoofd-, hart- en buikoverwegingen in combinatie met elkaar uit je eigen leven?
Het is het beste voor jou als je alle overwegingen van hoofd, hart en buik meeneemt, zeker in voor jou belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld als je[2]:
· doelen wilt stellen,
· beslissingen wilt nemen,
· problemen op wilt lossen,
· actie wilt ondernemen,
· jezelf wilt motiveren,
· goede relaties wilt onderhouden ,
· je intuïtie wilt benutten,
· iets wilt begrijpen,
· je persoonlijke wilt ontwikkelen,
· je gezondheid en welzijn wilt vergroten.
Hoe weet je nou of je overwegingen van hoofd, hart en buik niet meeneemt? Hoe merk je dat? Kijk nog eens naar de beginzinnetjes van deze blog. Er zijn verschillende manieren waarop je dit merkt, bijvoorbeeld[3]:
· Je ervaart interne conflicten tussen je gedachten, je gevoel en je acties,
· je doet niets om je doelen te behalen,
· je vindt het moeilijk om beslissingen te nemen,
· je vertoont ongewenst gedrag of gewoontes waar je maar niet mee kunt stoppen,
· je doet niet wat je leuk vindt,
· je komt maar niet in beweging,
· je saboteert jezelf in het bereiken van je doelen of je ervaart somberheid, frustratie, bezorgdheid of andere negatieve gevoelens.
Wat kan je doen als je één ov meerdere van bovenstaande ervaart? Een eerste stap is je bewust worden van het feit dat je altijd (of je naar ze luistert of niet) verschillende overwegingen hebt die je sturen. Als je deze lokaliseert in je hoofd, hart en buik dan herken je ze gemakkelijker en kun je deze overwegingen (op tijd) meenemen in je beslissingen. Zo sta je sterker in je schoenen als het gaat om belangrijke beslissingen in je leven.
Gelukkig hebben Soosalu en Oka daar ook een tip voor. Het komt erop neer dat beslissingen die je neemt volgens een bepaalde procedure doet, waarbij je overwegingen van je hoofd, hart en buik gebruikt en met elkaar in lijn brengt. Dat klinkt moeilijker dan het is en ik zal dit door middel van een voorbeeld laten zien.
Voorbeeld: Karin voelt zich al een tijd niet zo goed over haar werk. Ze kan het prima aan, ze werkt hard en wordt ook gewaardeerd maar het is eigenlijk toch niet echt waar ze enthousiast over wordt. Ze heeft er last van maar ze weet niet goed wat ze moet doen. Ze wordt heen en weer geslingerd tussen een andere baan zoeken en kiezen voor de zekerheid van haar baan en komt niet in actie.
Met behulp van de tips van Soosalu en Oka luistert ze eerst naar overwegingen van hart, waar wordt ze echt blij van? Waar ligt haar passie? Karin komt erachter dat ze echt blij wordt van creatief zijn, van nieuwe dingen bedenken, van mooie dingen maken, dat doet ze nu alleen in haar vrije tijd, met haar hobby’s.
Met deze ontdekking gaat ze te rade bij overwegingen van haar hoofd: Hoe kan ze haar creativiteit meer gebruiken in haar werkend leven? Allerlei oplossingen en ideeën komen in haar hoofd op, waaronder één die ze erg leuk vindt: ze weet dat er een afdeling op haar werk is waar nieuwe producten worden bedacht en ontwikkeld. Ze zou daar dolgraag willen werken, daar zou ze al haar creativiteit kwijt kunnen.
Overwegingen van haar buik gaat ze na om te ontdekken wat ze nodig heeft om die stap te durven zetten en als ze voldoende moed heeft, komt ze in actie en maakt een afspraak met de manager van die afdeling om eens nader kennis te maken. Dit bleek een goede stap te zijn, want hoewel er op die afdeling geen vacature was, verwees de manager haar wel naar een collega van hem in een andere organisatie, die wel een vacature had voor soortgelijk werk waar ze op kon solliciteren.
De vrouw in het voorbeeld heeft dus alle soorten overwegingen in haarzelf gebruikt om te beslissen en kwam daardoor ook in actie. Zij heeft daarbij een bepaalde volgorde gebuikt, die goed werkt en die jij ook meteen toe kunt passen.
Deze route is als volgt: Je begint te luisteren naar de overwegingen van je hart, vervolgens bedenk je (hoofd) hoe je iets kunt aanpakken. Vervolgens check je deze oplossing(en) met de overwegingen van je hart: voelt dat nog steeds goed? Past dat nog steeds bij je passie en wat je echt graag doet? Als dat zo is, overweeg je wat er nodig is om actie te gaan ondernemen en te gaan uitvoeren wat je je voorneemt (buik). Daarna check je weer met je hartoverwegingen: voelt het nog steeds goed? Klopt het nog steeds met wat ik zo graag wilde?
Dus: hart -> hoofd -> hart -> buik -> hart -> actie
Zo gebruik je alles wat in je zit om een goede overweging te maken en in actie te komen om voor jou belangrijke beslissingen te nemen.
Op deze manier beslissen lijkt tijdrovend maar denk je eens in wat een tijd je bespaart door niet meer ‘’vast’’ te zitten, besluiteloos te zijn door interne conflicten, verkeerde beslissingen te nemen of spijt te hebben.
Als je deze manier een paar keer gedaan hebt zal je merken dat je steeds sneller op het spoor komt van je verschillende overwegingen, sneller goede beslissingen neemt en dat je je daarbij ook goed voelt en blijft voelen. Dus tel uit je (tijds)winst!
[1] mBraining, Gebruik je brein om gave dingen te doen, Grant Soosaly & Marvin Oka, 2017, mBIT International Pty Ltd, www.mbraining.nl
[2] Soosalu & Oka, 2017, p 65.
[3] Soosalu & Marvin, 2017, p 65