Coachklanten vertellen mij vaak over situaties waar zij zoveel last van hebben dat het hen belemmert, bijvoorbeeld in hun werk. Dit zijn soms grote en ingewikkelde situaties waar zij hun hele leven al last van hebben. Maar soms zijn het ook situaties die zich ineens voordoen, waar zij zich door overvallen voelen, tijdens hun werk of in hun privésituatie. Voor die laatste situaties helpt vaak een methode die ik gedurende mijn vele jaren als coach samengesteld heb, geïnspireerd op verschillende methodes, theorieën en mijn ervaring. Omdat ik merk dat coachklanten hiermee geholpen zijn wil ik deze methode dan ook graag in deze blog delen, zodat ook anderen hiervan kunnen profiteren.
De kern van de methode is dat je actief wordt als je je niet goed voelt door even goed stil te staan bij jezelf: hoe ben je eraan toe? Wat is er precies aan de hand? Zodat je precies die maatregelen kunt nemen waardoor je je veel beter gaat voelen.
Door het uitvoeren van deze methode verander je de situatie niet maar je verandert je gevoel over de situatie en de manier waarop je tegen de situatie aankijkt. In plaats van dat je last van de situatie je verlamt en belemmert, ben je je meer bewust van wat jou belemmert en kun je de belemmering opheffen, zodat je je in elk geval beter voelt maar ook meestal de situatie kunt verbeteren.
Het beste werkt deze methode als je je niet goed in je vel voelt. Soms weet je meteen waar het aan ligt maar het kan ook zijn dat je alleen maar een vaag gevoel hebt van somberheid of onrust. Je merkt het als je niet verder komt (bv met je werk), je komt niet op gang, je bent afgeleid, je kunt je niet goed concentreren, je kunt niet helder nadenken. Als dit het geval is, merk het op, stop wat je aan het doen bent, voer onderstaande opdrachten uit en merk op wat dit met je doet.
De eerste keer zal het je misschien even tijd kosten maar als je het vaker doet dan kun je onderstaande opdrachten heel snel doen, zelfs in 5 minuten, oefening baart kunst. Het helpt, zeker de eerste paar keer, om je antwoorden op te schrijven.
Aan de slag
1. Check in (1). Stop met wat je aan het doen bent en beantwoord voor jezelf onderstaande vragen. Deze vragen zorgen ervoor dat je je bewust wordt van hoe het nu met je gaat. Let op: de meeste vragen zijn momentopnames, dus je antwoord geldt alleen voor dit moment.
Hoe is je gevoel op dit moment? Geef 1 woord voor je bui, stemming of gevoel van de afgelopen aantal uren.
Hoe is je fysieke toestand op dit moment? Scan in gedachten je lichaam van boven naar beneden en benoem alles wat je voelt en wat je opvalt. Doe dit zonder je af te vragen wat het is of waarom, dus analyseer en verklaar niet, merk alleen op.
Hoe is het op dit moment met je energie gesteld? Stel je voor dat je energie in een pot zit, hoe vol is die pot? Geef een percentage tussen 0 en 100%, waarbij 100% betekent dat je pot met energie helemaal vol zit.
Hoe is het met je mentale situatie op dit moment? Hoe goed kun je je concentreren? Hoe helder kun je nadenken? Hoe kalm zijn je gedachten op dit moment? Geef hiervoor ook een percentage, waarbij 100% is dat je mentale situatie op en top in orde is, alles is helder, je concentratie is maximaal, je gedachten zijn scherp en kalm.
Geef een percentage voor je stressniveau op dit moment, waarbij 100% betekent dat je maximale stress hebt.
Geef een percentage voor je liefde voor het leven, met alles wat er op dit moment bij hoort. 100% betekent dat je liefde voor het leven maximaal is.
Hoe blij ben je op dit moment om jou te zijn met alles wat bij je hoort? Geef hiervoor ook een percentage waarbij 100% betekent dat je maximaal blij bent om jou te zijn.
Waar staat de rest van deze dag voor jou voor? Noem dit in 1 woord. Het helpt vaak om deze vraag te beantwoorden door je voor te stellen dat je een vlag in jouw dag plant met daarop een woord of leus / motto dat deze dag het meest kenmerkt.
2. Erken. Ga bij jezelf zo precies mogelijk na van welke situatie(s) je op dit moment precies last van hebt. Denk hier even goed over na en stel jezelf steeds de vraag: van welke situatie(s) heb ik nu (het meest) last? Noteer dit / denk het hardop.
3. Mildheid. Ga bij jezelf na of je jezelf misschien veroordeelt of straft vanwege de situatie of je gevoel erover. Als dit zo is, stop daarmee. Gooi je oordeel over jezelf in de prullenbak!
4. Accepteer. Accepteer dat je in deze situatie zit. Dat betekent zeker niet dat je de situatie prettig of leuk moet vinden!
5. Ontspan. Zoek een moment van ontspanning, dit kan van alles zijn. Zoek iets uit wat jou ontspant op dit moment en wat op dit moment ook haalbaar is. De ene keer kan dat zijn dat je even een kopje thee gaat drinken, even naar buiten gaat, even iemand belt, maar het kan ook zijn dat je een korte yoga-oefening doet, alleen een diepe zucht slaakt of naar buiten kijkt. Als het maar voor jou werkt.
6. Laat los. Laat de last die je van deze situatie hebt los. De situatie is dan misschien nog precies hetzelfde maar je gevoel erover is anders.
7. Check out. Als je bovenstaande stappen gedaan hebt, merk dan op hoe je je voelt, hoe is het nu met je? Je kunt daarvoor de vragen uit de check in nog een keertje de revue laten passeren als je wilt, maar ook even jezelf de vraag stellen: “Hoe is het nu?” kan voldoende zijn.
De meeste coachklanten merken na het doen van deze oefening dat ze meer ruimte ervaren om helder te denken of effectief te handelen. Hierdoor kunnen ze bv een oplossing bedenken voor een probleem, een maatregel nemen om zich beter te voelen of de situatie naast zich neer leggen omdat e er (nu) niets aan kunnen doen.
De meesten kunnen verder met waar zij mee bezig zijn (bv werk wat af moet). En allemaal melden zij dat ze zich (veel) beter voelen en soms ook helderder voor zich zien hoe ze eerste stappen of stapjes kunnen nemen om het probleem wat hen in de weg zat op te lossen.
Het kan zijn dat je niet alle 6 hierboven beschreven punten meteen hoeft te doen, doe vooral wat jou op dit moment het beste helpt. Als een van de stappen je (nog) niets zegt, sla gerust over of kom er in een later stadium op terug.
Alleen check in doen
Je kunt regelmatig (dus niet alleen bij problemen) het eerste gedeelte van de oefening doen: de check in. Zo wordt je je steeds beter bewust van hoe het met je is en als het nodig is kun je effectieve en zelfs preventieve maatregelen te nemen om je beter te blijven voelen en goed te blijven functioneren.
Je zult merken dat je de check in op een gegeven moment heel snel en bijna ongemerkt kunt uitvoeren. Sommige van mijn klanten rapporteren dat ze de check in in bepaalde periodes heel regelmatig doen, bv elke keer als ze even een kopje thee gaan halen of pauze hebben.
Als je weet hoe je er aan toe bent en op welke van de vragen je bijvoorbeeld een laag percentage geeft, kun je dus tijdig of preventief effectieve maatregelen nemen om je beter te voelen. Je maatregelen kun je dan beter richten op waar het nodig is: op onderdelen waar je percentages laag zijn. Bijvoorbeeld: bij een laag energieniveau doe je iets waar je energie van krijgt, bijvoorbeeld even pauzeren of even je huidige klus laten liggen en een andere klus gaan doen.
(1) Gebaseerd op check in van coachopleiding Creative Consciousness.