Veel van mijn klanten maken zich zorgen. Als ik doorvraag zijn het meestal zorgen over dingen die er nu niet zijn maar die er in hun ogen wel aankomen. Door al die zorgen voelen zij zich gestrest. Een gevleugeld woord is dan: “Blijf in het hier en nu”. Maar hoe doe je dat, in het hier en nu blijven? Wat is dat hier en nu, wat levert het je op en hoe kom en blijf je daar?
In deze blog wil ik je meenemen naar wat eenvoudige inzichten, tips en oefeningen om in het hier en nu te zijn, en zoveel mogelijk te blijven, zodat je je bijvoorbeeld geen onnodige en nutteloze zorgen maakt over dingen in de toekomst, waarvan je helemaal niet weet of die wel gaan gebeuren.
Herken het hier en nu
Misschien herken je dit wel: je bent met iets bezig waar al je aandacht heen gaat: je voert een interessant gesprek met iemand, luistert naar mooie muziek tijdens een concert, je bent aan het tekenen , schilderen, muziek maken of iets anders creatiefs aan het doen, je gaat helemaal in iets op. Er zijn nog legio andere voorbeelden. Op zo’n moment is er geen ruimte voor iets anders dan waar je mee bezig bent. Je bent in het hier en nu.
Maar om nou iedere keer zoiets op te zoeken als je je zorgen maakt en in het hier en nu wilt zijn….. dat is misschien een beetje onpraktisch en omslachtig als je bijvoorbeeld op je werk bent. Het kan gelukkig ook anders. Voordat ik daar op inga, even iets meer over dat ‘hier en nu’. Wat is het?
Er is alleen hier en nu
Heel eenvoudig is dat het moment van je leven waar je je nu in bevindt. Er is niets anders om in te zijn. Ga maar na: de rest bestaat uit de toekomst en het verleden en die zijn er beiden nog niet of niet meer. De enige plek waar je die tegen kunt komen is in je hoofd. Je kunt denken aan het verleden of aan de toekomst, je kunt er goede herinneringen aan hebben, zin in hebben, bang of verdrietig over zijn, je zorgen over maken. Dan bestaan toekomst en verleden, in je hoofd, in je verbeelding. Je leven zit niet in je hoofd, dat ervaar je en dat gaat van het ene ‘nu’ over in het andere ‘nu’ en dat is het.
Overlast ervaren
Denken aan het verleden en aan de toekomst is helemaal niet erg. Zolang je er geen last van hebt. Je krijgt er last van als je je overmatig veel zorgen maakt over de toekomst en angst ervaart of wakker ligt over dingen die in je verbeelding gaan gebeuren. Of als je je zoveel bezighoudt met je verleden dat je het als last gaat ervaren.
Als dat zo is, dan is het fijn als je je los kunt maken van toekomst en verleden en als je je kunt richten op het hier en nu. Hier bedoel ik niet mee dat je je zorgen moet wegstoppen, moet onderdrukken door bijvoorbeeld teveel te drinken of andere verslavende dingen te doen of ervoor weg te vluchten in afleidingen, want dat werkt niet. Dan pauzeer je je angsten en zorgen alleen even en komen ze gewoon later weer net zo hard terug. Ik bedoel hiermee echt het hier en nu ervaren, onder ogen wat er op dit moment is in je leven. Dat geldt voor wat er in of met jou gebeurt of om je heen.
Snel in het hier en nu
Omdat ik van veel klanten begrijp dat zij het moeilijk vinden om in het hier en nu te komen als zij dat willen, geef ik hieronder een paar eenvoudige oefeningen en tips om snel en gemakkelijk in het hier en nu te komen. Als je de oefeningen regelmatig doet, zul je merken dat je je gemakkelijker los kunt maken van zorgen en angsten waar je op dat moment toch niets mee kunt doen en je zult merken dat je je snel kalmer voelt en minder stress ervaart.
1. Ademoefening. Iets dat altijd in het hier en nu is, is je adem. Als je je aandacht op je adem richt dan ben je meteen in het hier en nu.
Adem een paar keer diep in en uit en adem daarbij door je buik op te laten bollen. Leg een hand op je buik, zodat je ook je adem voelt.
Tel je adem, bijvoorbeeld drie tellen in en vier tellen uit.
Tel ook het aantal keren dat je adem haalt.
Doe dit net zo lang tot je je rustiger voelt worden (dit is al heel snel in de meeste gevallen).
Deze oefening kun je altijd en overal doen. Zelfs in een vergadering of achter je bureau. Desnoods loop je even een gang of toilet in of je zoekt een ruimte waar het rustig is.
2. Zintuigenoefening. Je zintuigen zijn ook altijd in het hier en nu. Als je daar je aandacht op richt, ben je meteen in het hier en nu. Richt je aandacht om de beurt een paar minuten op één van je zintuigen. Dus:
Gehoor. Wat hoor je, wat valt je op? Zijn er natuurlijke geluiden waar je je op kunt richten? Richt je op één geluid en volg dat even, waarna je je richt op een ander geluid.
Zien. Waar willen je ogen heen? Wat trekt je aandacht? Wat vind je fijn om naar te kijken? Kijk er even naar en volg je ogen.
Tastzin. Ben je bewust van wat je voelt: de stoel waar je op zit, de grond waar je op loopt, van wat voor materiaal is het? Is het warm, zacht, koud, hard? Wat kun je nog meer in je omgeving voelen? Je kopje, tafel, pen, het maakt niet uit. Richt je aandacht op wat je voelt.
Reuk. Wat ruik je? Herken je de geur? Vind je die prettig? Probeer meerdere geuren te ruiken en daar even bij stil te staan.
Je kunt deze oefening doen als je buiten loopt of zit, bijvoorbeeld in je pauze. Maar ook gewoon waar je op dat moment bent, achter je bureau bijvoorbeeld. Zolang je je aandacht maar richt op (één van) je zintuigen. Merk op wat de oefening met je doet en doe hem, elke keer als je je gestrest voelt.
3. Moeten? Als je het gevoel hebt overladen te zijn (met werk bv of met dingen die je moet doen) en je voelt je daardoor gestrest, dan is deze oefening goed om in het hier en nu te komen.
Neem een bepaalde klus die op je afkomt in gedachten.
Schrijf vijf keer deze zin onder elkaar op: “Moet ik dit nu doen?”
Onderstreep dan in elke zin een ander woord en lees de zin hardop (of in je hoofd) met de klemtoon op het onderstreepte woord. De vraag wordt dan elke keer anders.
Geef antwoord op alle vijf de vragen met ’ja’ of ‘nee’. Trek daarna je conclusie.
Merk op wat deze oefening je doet en herhaal hem elke keer als je het gevoel hebt dat je teveel op je bordje hebt.
Er is ook een zin die je tegen jezelf kunt zeggen (of tijdens je meditatie kunt gebruiken) om je eraan te herinneren dat je in het hier en nu bent: “Ik ben hier in dit[1].” Herhaal deze zin voor jezelf en merk het effect ervan op.
[1] Met dank aan mijn yogadocente Marcha van Merrienboer van YAM Yoga Amerongen.